Chodniki

Chodnikami są wydzielone pasy ulic, placu lub terenu, które są przeznaczone dla ruchu pieszego (egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne). W miastach pod chodnikami najczęściej znajdują się przewody uzbrojenia podziemnego. Takie przewody wymagają częstych rewizji czy wymian.

Nawierzchnia chodnika powinna być:

– równa,

– estetyczna,

– higieniczna, czyli umożliwiająca łatwe oczyszczanie,

– łatwo rozbieralna,

– możliwie bez uszkodzeń,

– tania.

Z tego względu, że występuje małe obciążenie, nawierzchnia chodników nie musi być masywna. To przede wszystkim rzutuje na konstrukcję chodników, a także rodzaje stosowanych materiałów. Duże znaczenie ma tam beton. Najczęściej używa się go w formie:

– monolitycznych płyt betonowanych na miejscu,

– prefabrykowanych elementów, tzw. płyt chodnikowych.

W obrębie pasa chodnikowego mogą wystąpić betonowe elementy chodnikowe, które pełnią różne funkcje czy są przeznaczone do różnych celów. Mowa tu m.in. o:

– krawężnikach,

– płytach chodnikowych,

– obrzeżach,

– ściekach (programy do uprawnień budowlanych).

Zadania krawężnika

Podstawowymi zadaniami krawężników są:

– wytworzenie stałych kierunkowo i wysokościowo linii, ułatwiających wykonawstwo i konserwację nawierzchni jezdni i chodników,

– wyraźne oddzielenie jezdni od chodników, zieleńców, torowisk tramwajowych i ścieżek rowerowych,

– wytworzenie ścieku dla odprowadzenia wód opadowych,

– wytworzenie w pasie ulicznym ostro rysujących się linii prowadzących optycznie kierowców, a przez podwyższenie poziomu chodnika o kilka czy kilkanaście centymetrów podniesienia bezpieczeństwa ruchu pieszego.

Z powodu tylu funkcji elementy krawężnikowe powinny spełniać odpowiednie wymogi techniczne i pod kątem materiałowym, i wymiarowym.

Krawężniki kamienne należą do trwałych i efektownych materiałów. Jednak z powodu wysokich kosztów często zastępuje się je krawężnikami betonowymi. Są one powszechnie stosowane w przypadku ulic osiedli mieszkaniowych oraz innych o podrzędnym znaczeniu.

Produkcja krawężników

Krawężniki produkuje się w wytwórniach betonu. Ich warunki produkcji są uregulowane w myśl odpowiednich norm. W Polsce obowiązuje norma PN-63/B-14051. W niej wymienione są 2 typy krawężników:

– A – krawężniki prostokątne ścięte,

– B – krawężniki prostokątne.

Pierwsze z nich wyróżniają się tym, że posiadają licową warstwę ochronną. Jej grubość wynosi co najmniej 35 mm. Beton warstwy ochronnej powinien mieć markę 300. Dodatkowo powinien on być wykonany z grysów, które pochodzą z twardych gatunków skał (akty zgodnie z wykazem Izby Inżynierów). Mowa tu m.in. o bazalcie, porfirze czy granicie.

Z kolei beton marki 250 wykorzystuje się w przypadku:

– pozostałej części objętości krawężników I klasy,

– całego betonu krawężników II klasy.

Kruszywo składa się z reguły z piasku i żwiru bądź tłucznia.

Krawężniki można produkować mechanicznie bądź ręcznie.

Układanie krawężników ulicznych

Z tego powodu, że krawężniki pełnią bardzo ważną rolę, ich posadowienie powinno odbywać się w taki sposób, żeby gwarantowały one niezmienność przebiegu linii krawężników w planie i profilu podłużnym.

Układanie krawężników może się odbywać:

– bezpośrednio na gruncie,

– na ławach fundamentowych.

Odsłonięta ściana krawężnika pełni funkcję stopnia przy przejściu z jezdni na chodnik. Jej wysokość w normalnych warunkach powinna wynosić 12 cm. W uzasadnionych przypadkach ta wysokość może wynosić od 6 do 15 cm (egzamin ustny na uprawnienia budowlane). Na łukach o promieniu 15 m powinno układać się krawężniki łukowe z elementów, które mają odpowiednio dobrany promień krzywizny.

Ławą fundamentową dla krawężnika może być:

– warstwa piasku,

– podkład kamienny,

– beton.