Zjawisko podciągania kapilarnego występujące w gruncie jest nazywane kapilarnością czynną. Jest ono mierzone wysokością Hkc podciągania wody ponad zwierciadło wolnej wody. Oprócz tego możemy spotkać się również z kapilarnością bierną. To zjawisko ma miejsce, gdy zwierciadło wody ulega obniżeniu w stosunku do swojego poprzedniego położenia. W tym przypadku woda utrzymuje się w porach gruntu do pewnej wysokości Hkb. W obszarze wody kapilarnej dochodzi w wodzie do występowania naprężeń rozciągających, co przyczynia się do powstawania dodatkowych naprężeń w szkielecie gruntowym. Ich wartość jest równa naciskowi jednostkowemu całego słupa wody kapilarnej.[egzamin na uprawnienia budowlane]

Wody gruntowe

Na wodę gruntową działa jedynie siła ciężkości. Z tego właśnie powodu podlega ona prawom hydrauliki, konkretnie filtracji w ośrodkach porowatych. Wody gruntowe można znaleźć w podziemnych zbiornikach, które są wypełnione żwirami lub piaskami. Zasilane są one przez przesiąkające wody opadowe w kierunku cieków powierzchniowych, które drenują teren. W podłożach można spotkać się z gruntami przepuszczalnymi oraz słabo przepuszczalnymi.[akty uprawnienia budowlane]

Rodzaje wód

Możemy wyróżnić kilka rodzajów wód. Ich podział uzależniony jest od wzajemnego układu gruntów oraz warunków zasilania i odpływu wód gruntowych. Wyróżniamy tu wody gruntowe właściwe, naporowe oraz artezyjskie. Występują one zazwyczaj na większych obszarach oraz w dużych ilościach. Ich zwierciadło swobodne lub poziom piezometryczny zazwyczaj wahają się w niewielkich granicach.[segregator uprawnienia budowlane] Wody zawieszone spotkać można głównie w miejscowych zagłębieniach stropu gruntów słabo przepuszczalnych. Ich stan uzależniony jest bezpośrednio od opadów atmosferycznych. Ich wody w tym przypadku jest zazwyczaj niewielka. Często dochodzi do ich zanikania w okresach suchych, natomiast spiętrzają się one w okresach wzmożonych opadów atmosferycznych.

Kierunek przepływu wód gruntowych

Kierunek przepływu wód gruntowych zazwyczaj jest prawie poziomy i ruch wody odbywa się dla nieznacznych spadków hydraulicznych. Inne kierunku ruchu wody mogą występować w gruntach, które są mniej przepuszczalne, które ograniczają wody naporowe, artezyjskie oraz zawieszone.[uprawnienia budowlane testy] Przykładowo woda zawieszona przepływa do dołu poprzez podpierającą ją warstwę pyłu. Woda artezyjska natomiast przepływa do góry poprzez warstwę gliny. Dla ruchu wody występującej w porach gruntów dochodzi do powstawania oporu tarcia wody o cząstki gruntowe. W celu pokonania tego oporu należy zużyć hydrauliczną różnicę ciśnień. Różnica ta dotyczy działa na dwa przekroje poprzeczne wydzielonego odcinka strugi wody, która przepływa w gruncie.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane]

Niejednorodny ruch wody gruntowej

Jeżeli mamy do czynienia z niejednorodnym ruchem wody gruntowej, czyli dla zmiennego spadku hydraulicznego lub zmiennego przekroju przepływu obliczenia dotyczące ilości przepływającej wody są bardzo trudne. Spowodowane jest to tym, że teoria filtracji daje określone rozwiązanie jedynie dla prostych przypadków. W celu wykonania obliczeń praktycznych można wykorzystywać sposób przybliżony, który opiera się na własnościach siatki przepływu. Siatka ta jest krzywoliniowa ortogonalna, czyli o kątach wierzchołkowych prostych. Zbudowana jest ona z linii przepływu oraz z linii ekwipotencjalnych. Pierwsze z nich są liniami równoległymi do kierunku ruchu wody. Drugie natomiast są miejscem geometrycznym punktów, które mają jednakowy poziom piezometryczny.[uprawnienia budowlane]