Konstrukcje żelbetowe mogą być zbrojone trzema rodzajami wkładek. Pierwszym z nich są wkładki wiotkie. Spotyka się je najczęściej w zwykłym żelbecie. Są one wykonywane ze stali węglowej lub stopowej. Można spotkać się również ze stalą ulepszoną do wykonywania tych wkładek. Kolejnym rodzajem są wkładki sprężające. Stosuje się je w konstrukcjach sprężanych. Są one wykonywane ze stali stopowych. Ostatnim rodzajem są wkładki sztywne. Są nimi kształtowniki stalowe, które tworzą samonośne konstrukcje, które wzmacniane są betonem.[segregator uprawnienia budowlane]

Zadania zbrojenia

Zbrojenie występujące w żelbecie ma spełniać dwa główne zadania. Po pierwsze przenosi ono naprężenia rozciągające, a po drugie nadaje danemu materiałowi własności, które są zbliżone do materiału jednorodnego. Beton tak samo jak inne materiały kruche posiada małą wytrzymałość na rozciąganie porównując ją do wytrzymałości na ściskanie. Wciągając do współpracy stal żelbet uzyskuje możliwość przenoszenia naprężeń rozciągających. Należy pamiętać jednak, że beton posiada liczne wady strukturalne. Jest to spowodowane tym, że jest zespołem ciał stałych, cieczy oraz gazów co skutkuje niejednorodnością tego materiału.[egzamin na uprawnienia budowlane] Spełnieniu wcześniej wspomnianych głównych zadań zbrojenia uzależnione jest od ścisłej współpracy zbrojenia z betonem. Głównie zależy od odpowiedniego rozmieszczenia prętów zbrojenia oraz od przyczepności betonu do stali. Aby ujednorodnić żelbet wymagane jest równomierne i stosunkowo gęsie rozmieszczenie wkładek wykonanych ze stali wewnątrz betonu. Wytrzymałość betonu oraz stali znacznie różnią się od siebie. Z tego powodu, żeby naprężenia przyczepności mogły przenosić na beton całą wartość siły, która panuje we wkładce powinna charakteryzować się na znacznym modułem powierzchniowym lub umożliwiać duże zazębienie mechaniczne. Zazębienie to decyduje o sile przyczepności.[uprawnienia budowlane testy]

Pręty wiotkie

Podstawowym rodzajem kształtowania stali zbrojeniowej są pręty wiotkie. Na początku były one wykonywane jako okrągłe. Następnie zmieniono ich kształt i stał się on bardziej złożony. Zmiany te miały na celu zwiększenie modułu powierzchniowego. Obecnie pręty wiotkie mają takie kształty, by umożliwiały jak najlepsze zazębienie mechaniczne. Z tego powodu można zauważyć tendencję do stopniowego przechodzenie od prętów guzełkowatych do prętów żebrowanych. Kształt profilowania jest uzależniony od wyników specjalnych badań, które były przeprowadzone w danych krajach.[akty uprawnienia budowlane]

Inne rodzaje zbrojenia

Zbrojenie wykonywane z kształtowników stalowych nazywane jest wkładkami sztywnymi. Stosuje się je w sytuacjach, gdy zależy nam na uniknięciu kosztownych rusztowań lub w sytuacji, gdy chcemy do minimum sprowadzić przekrój elementu ze względów funkcjonalnych budowli i w celu zachowania takich samych form prefabrykatów. W ostatnim czasie dzięki czynnemu kształtowaniu naprężeń w przekroju poprzez nadawanie wkładkom naprężeń wstępnych doszło do powstania trzeciego rodzaju wkładek. Stosowane są one w konstrukcjach sprężanych. Mają one postać drutu wykonanego ze stali o podwyższonej wytrzymałości. Umieszcza się je w betonie pojedynczo lub w wiązkach.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane]

Stosowane stale w Polsce do 1944 roku

Do roku 1944, czyli do momentu unifikacji stali przez RWPG w Polsce stosowane było 5 głównych rodzajów stali. Pierwszym z nich jest stal gładka węglowa pospolitej jakości o znaku X. Miała ona nieokreśloną granicę plastyczności oraz niegwarantowaną spawalność. Kolejnym rodzajem była stal gładka węglowa pospolitej jakości o znaku STOS. W jej przypadku minimalna granica plastyczności była gwarantowana i spawalność również była gwarantowana. Trzecim rodzajem jest stal gładka węglowa pospolitej jakości o znaku St37B. Ma ona gwarantowaną minimalną granicę plastyczności oraz niegwarantowaną spawalność. Czwartym rodzajem jest stal gładka węglowa zwykłej jakości znaku St37S. Ma ona gwarantowaną minimalną granicę plastyczności oraz gwarantowaną spawalność. Ostatnim rodzajem jest stal żebrowana węglowa pospolitej jakości o znaku St50B. Ma ona wysoką wytrzymałość. Posiada ona również gwarantowaną minimalną granicę plastyczności. Nie jest ona przeznaczona do spawania.[uprawnienia budowlane]