Zgodnie z fizycznym prawem kapilarności możliwe jest określenie granicy między piaskiem a żwirem. Dodatkowo podkreśla się konieczność wyznaczenia punktu pyłowo-piaskowego (wydrukowane akty prawne na egzamin na uprawnienia budowlane). Jest to granica frakcji, które wiążą prawie całkowicie wodę w próżniach.
Punktem pyłowo-piaskowym jest suma frakcji, którą wyraża się w procentach i wywiera zasadniczy wpływ na urabialność świeżej masy betonowej. Jednak należy pamiętać o tym, że nadmiar frakcji może wprowadzić również za dużą wodożądność kruszywa, co doprowadza do wysokiego zużycia cementu.
Dzięki racjonalnemu regulowaniu wysokości punktu pyłowo-piaskowego możliwe jest:
– panowanie nad stopniem urabialności,
– zabezpieczenie przed nieekonomiczną wodożądnością stosu okruchowego.
Za statystyczną miarą urabialności przyjmuje się kruszywowy miernik urabialności, który jako pierwszy przyjął Kuczyński. Jest to stosunek wartości punktu pyłowo-piaskowego do punktu piaskowego.
W przypadku plastycznych betonów dobra urabialność jest możliwa do uzyskania przy bk=0,4-0,6. Z kolei w przypadku betonów wibrowanych wystarczy, że bk będzie się mieściło w przedziale 0,2-0,4. Należy jednak pamiętać o tym, że na urabialność wpływa także zawartość cementu. Przy znacznie zwiększonej ilości cementu poprawia się urabialność tak, jak gdyby zwiększona została zawartość frakcji pyłowo-piaskowych.
Punkt pyłowo-piaskowy
Punkt żwirowy
Punktem żwirowym jest sumaryczna zawartość frakcji (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia architektoniczne). W sytuacji, kiedy kruszywo nie ma ziaren grubszych od 20-40 mm, to punkt żwirowy wynosi 100. Jeżeli punkt żwirowy jest poniżej 100, oznacza to, że znajdują się w danej frakcji otoczaki. Zawartość frakcji otoczakowych nie powinna przekraczać w betonie 15-30%, a zatem punkt żwirowy wynosi najmniej ^i0 = 70.
Wskaźnik miałkości Abramsa
Wskaźnik uziarnienia to nic innego jak liczba, która określa w sposób porównawczy udział frakcji grubych w kruszywie betonowym. Dotyczy to m.in. pospółki, żwiru czy tłucznia (szczegółowy program egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Inną nazwą wskaźnika uziarnienia jest wskaźnik miałkości. Należy pamiętać o tym, że im wyższa jest liczba, to tym mniejsza jest miałkość kruszywa, czyli stosunek ciężarowy ziaren drobnych do grubych jest niższy.
Feret był odpowiedzialny za wprowadzenie w pierwszych latach XX w. podziału granulometrycznego kruszyw betonowych, który ujęto w postaci krzywej przesiewu. Abrams z kolei jest odpowiedzialny za rozwiązanie tej kwestii. W 1921 r. wprowadził pojęcie wskaźnika miałkości.
Wielkość, którą wprowadzono, była istotna w przypadku porównania wyłącznie kruszyw, które przesiewano na komplecie sit typu Tylersa. Nie było możliwości, aby wykorzystywać ją do porównania z kruszywami, które segreguje się na sitach, które wykorzystuje się w innych krajach.
Był to błąd, który usunął Hummel. W 1930 r. uogólnił on sposób wyznaczenia wskaźnika uziarnienia. Uogólnienie polegało na tym, że wprowadzoną przez Abramsa wielkość można porównywać niezależnie od zespołu sit, na których dokonuje się podziału na frakcje. Minusem wskaźnika miałkości Hummla jest jest dość żmudne i pracochłonne obliczanie jego wartości.
Wskaźnik miałkości Abramsa oblicza się poprzez zsumowanie pozostałości kruszywa na każdym sicie Tylersa. Wyraża się go w procentach w stosunku do ciężaru całego kruszywa. Im większe są pozostałości na sitach o dużych oczkach, tym grubsze jest ogólne uziarnienie kruszywa. Przeciętna wielkość ziarna w tym przypadku jest większa.
Ten sposób wyznaczania miałkości jest odpowiedni wyłącznie w przypadku zespołu sit amerykańskich. Sita amerykańskie charakteryzują się następującymi wymiarami oczek: 0,15; 0,30; 0,60; 1,2; 2,4; 4,8; 9,6; 19,2; 38,4 mm.
