Kopuły koliste szklano-żelbetowe

Te kopuły posiadają ścianki z betonu, w jakim mieszczą się pręty zbrojenia oraz kształtki szklane. Te ostatnie są zazwyczaj w planie kwadratowym, okrągłym albo prostokątnym. Ich odporność na zgniatanie to iloraz siły niszczącej przez cały przekrój z wykluczeniem potrącania pustek to około nawet kilkaset czy więcej kg/cm2. Współczynnik sprężystości wynosi Es = 650 000 kG/cm2. (uprawnienia budowlane kontakt)

Dla zobrazowania można przytoczyć kopułę w gmachu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w stolicy, dla jakiej konstrukcja wspierająca i pierwszy plan były stworzone jako temat dyplomowy w Zakładzie Budownictwa Ogólnego Politechniki Warszawskiej przez inżyniera Pilicha i Rybickiego. Plan stworzony był w Pradze w Czechach przez inżyniera L. Novacka, bo kształtki zostały przetransportowane z Czechosłowacji, a roboty budowlane wykonywane były z nadzorem uczonych z Pragi.

Sala z kopułą

W pomieszczeniu o rozmiarach 26,25 X 25,90 m stworzono na dwunastu słupach cztery nachodzące na siebie w planie podciągi żelbetowe. Na nich stworzono z zewnątrz pierścień żelbetowy w kształcie okręgu do wsparcia kopuły, przystosowany do obrotów i ściskania. Elementy pomieszczenia nie licząc kopuły są okryte ocieplonym stropem żelbetowym, zwyczajnie rozłożonym na murach wokół pomieszczenia. Przez wspomniany pierścień przedostają się w stronę promieniową przewody ciepłego powietrza. Od zewnętrznej strony nakryto pierścień materiałem ciepłochronnym i stworzono obramienie do wsparcia kwiatów. Od środka stworzono blisko pierścienia oświetlenie elektryczne. (uprawnienia budowlane 2021)

Kopuły

Kopuły w kształcie półkolistym oraz koliste żelbetowe są znane z niewielkiego ciężaru. Podczas ogromnych szerokości grubość ścianki kopuły, jaka według pomiarów naciągnięć maksymalnych jest niewielka, musi zostać prawidłowo zwiększona, aby stateczność powłok została bez zmian. Potocznie na tą cienką ściankę mówi się łupina więc na całą taką kopułę powiemy, że jest łupinowa. (uprawnienia budowlane program)

Uzbrojenie łupiny występuję w dwie strony – południkową i równoleżnikową z niegrubych prętów grubości około 6mm. Umocowuje ono łupinę i odbiera naciągnięcia od skurczu betonu i zmienności temperatury. Dodatkowo pręty równoleżnikowe, które są w niższej części kopuły odbierają na siebie naciągnięcia od pionowych ciężarów.

Charakterystyka kopuł

Kopuły w kształcę półkolistym i nie tylko, w jakich styczne do południka na wezgłowiu występują najczęściej pionowe, nie wykazują rozporu na podporze. Reszta kopuł rozpiera podpory i z tego względu muszą być wyposażone na wezgłowiach w pierścień rozciągający się, który te rozpory będzie brał na siebie. Pierścień w kopułach łupinowych jest zazwyczaj wykonywany z żelbetu. W tak zwanej łupinie blisko pierścienia pojawiają się w stronę południkową naciągnięcia zaginające, a w równoleżnikową rozciągające jakie trzeba przetransportować poprzez właściwe uzbrojenie. (akty prawne uprawnienia budowlane)

W kopule jaka umie się obracać da się stworzyć otwór świetlikowy, a ponad nim łubień. W tej sytuacji otwór trzeba ograniczyć odpowiednim pierścieniem żelbetowym, a blisko leżący pas łupinowy warto uzbroić w stronę południkową na ściskanie. Dla zobrazowania, kopuła obrotowa jaka jest bardzo duża znajduje się w Żesławicach.

Kopuły, a szczególnie ich cienkie i delikatne powierzchnie trzeba dokładnie stworzyć. Ich płaszczyzna musi zostać odpowiednio wskazana i utrwalona, zbrojenie należy umieścić starannie, a betonowanie zrobić odpowiednio z dużą ilością cementu 350 – 400 kg cementu w 1 m3 betonu. Najlepiej sprawdzi się metoda torkretowania. W pewnych Państwach do betonowania nie korzysta się z deskowań na krążynach, ale z siatki umieszczanej w płaszczyźnie kopulastej z prętów z odpowiednimi śrubowymi połączeniami. (segregator egzamin ustny uprawnienia)

Mniejsze i większe kopuły

W przypadku kopuł o mniejszych szerokościach, do 30 metrów, do umieszczonej siatki dodaje się w betonowym pasie deskowanie i dokłada się na siatkę pręty południkowe oraz równoleżnikowe. Wtedy całość wspólnie się betonuje. (program egzaminu na uprawnienia) W przypadku większych kopuł, pojedyncza siatka prawdopodobnie zostałaby zwichrzona. W tej sytuacji umieszcza się dwie siatki, jedna ponad kolejną, przeplatając je wspólnie, żeby uzyskana płaszczyzna była wystarczająco nieruchoma, a potem na górnej siatce umieszcza się deskowanie, na nim uzbrojenie z prętów w kształcę koła i betonuje się całość. Podczas tej metody obie siatki są usuwane zaraz po tym jak beton stanie się twardy.