Aby móc uzyskać odpowiednie odwodnienie drogi, podłużne pochylenie powinno mieścić się w granicy 0,2% (uprawnienia budowlane 2021). Poziome odcinki niwelety można stosować wyłącznie na groblach, które są na terenach bagiennych lub zalewowych z zapewnieniem, że korpus drogowy zostanie odpowiednio odwodniony. Na gruntach piaszczystych w terenach, które są płaskie można stosować odcinki pionowe.
Dzięki zastosowaniu jak największych odstępów załamań niwelety oraz jak największych promieni łuków pionowych, można zachować płynność i odpowiednie warunki dla ruchu samochodów.
Największe pochylenia ulic wynoszą 4-9 %. Wszystko zależy od klasy. Łuki pionowe pozwalają na zniwelowanie załamań niwelety. Projektując niweletę ulicy powinno się wziąć pod uwagę warunki wysokościowe i uzbrojenie ulicy. Mowa tu o:
– poziomach wejść i wjazdów,
– okienkach piwnic,
– torach tramwajowych,
– istniejących i projektowanych sieci przewodów podziemnych i naziemnych.
Zjawisko przełomów
Korpusy tras drogi
Korpusami tras drogi są naturalne przegrody, które utrudniają spływ wód opadowych. Wody opadowe i gruntowe mogą niszczyć budowle ziemne, którymi są nasypy i wykopy drogowe (program przygotowujący do uprawnień budowlanych). Do podstawowych zabezpieczeń korpusu i nawierzchni należy należyte odwodnienie trasy drogowej poprzez system rowów i drenów odwadniających, które odprowadzają nadmiar wody do naturalnych zbiorników wodnych.
Zjawisko przełomów
Woda może dostawać się pod nawierzchnię poprzez przesączanie się w nawierzchniach niemonolitycznych, spękanych, o nieodpowiednich spadkach lub jako woda podziemna, która podnosi się na zasadzie kapilarności w gruncie pod nawierzchnią. Jeżeli będą nieodpowiednie warunki atmosferyczne, to może dojść do powstawania wysadzić i przełomów.
Zjawisko przełomów wygląda następująco:
1) zimą woda, która była podciągnięta do podłoża ziemnego zamarza, co w efekcie prowadzi do pęcznienia gruntu i podnoszenia się nawierzchni drogowej,
2) latem topnieje lód, który jest w gruncie podłoża nawierzchni i zmniejsza to jej nośność,
3) z powodu przejeżdżających nawierzchnią pojazdów, tworzą się na niej załamania, traci ona swoją nośność i pod wpływem ruchu może ulec zniszczeniu.
Z tego też powodu nawierzchnię drogową należy wyposażyć w urządzenia, które:
– będą zbierać wodę spod nawierzchni,
– będą ją odprowadzać na zewnątrz.
Takim urządzeniem jest warstwa odsączająca, która powstaje z materiału, który dobrze przepuszcza (np. z gruboziarnistego piasku, pospółki czy żwiru).
Sączki
Żeby móc odprowadzić wodę z warstwy odsączającej, należy zaprojektować pod poboczami drogi sączki poprzeczne. Należy je ułożyć w jodełkę pod kątem 45° lub 60° w stosunku do osi drogi w kierunku pochylenia niwelety. Sączek wypełnia żwir, piasek bądź tłuczeń (segregator z aktami prawnymi do egzaminu na uprawnienia budowlane).
Wyloty sączków powinno się zabezpieczyć poprzez właściwe ułożenie materiału kamiennego na skarpie. W przypadku ciężkich i niepewnych gruntów zaleca się, żeby zaprojektować warstwę odsączającą na całej szerokości drogi.
Odprowadzenie wody
Żeby móc obniżyć poziom wody gruntowej, która jest wysoko położona, należy wykonać drenaż trasy drogowej. Polega to na założeniu jednego bądź dwóch drenów podłużnych. Najlepiej umieścić je pod rowami bądź w ich pobliżu.
Wodę opadową z powierzchni jezdni i chodników należy odprowadzić ściekiem przy krawężniku do wpustów ulicznych. Stamtąd trafia ona bezpośrednio do kanalizacji albo krytym kanałem do odpowiednich zbiorników.
Najmniejsze pochylenie podłużne ścieków przy krawężniku zależy od pochylenia niwelety. Jednocześnie nie powinno być ono mniejsze niż 0,3% niezależnie od rodzaju nawierzchni.
Wpusty uliczne powinno się rozmieszczać zgodnie z ich zdolnością przepustową. Zakłada się, że jeden wpust uliczny może odprowadzić wodę opadową z powierzchni szczelnej od 800 do 1000 m2 jezdni i chodników. Wszystko jest jednak zależne od:
– pochylenia podłużnego niwelety jezdni,
– rodzaju nawierzchni,
– strefy opadowej.
Nie powinno się zakładać wpustów w pasach przejść pieszych (egzamin na uprawnienia architektoniczne). Powinno się je zakładać w najniższych miejscach ścieków oraz przy skrzyżowaniach ulic.
