Oczyszczanie szyb świetlików
Oczyszczanie szyb świetlików jest ważnym zagadnieniem (uprawnienia budowlane). Niestety często się je pomija na etapie projektowania. Należy zaznaczyć, że wartości współczynnika oświetlenia dziennego ustala się w założeniu, że szyby czyści cię 2-3 razy w ciągu roku, a w przypadku produkcji brudnej nawet 4 razy w ciągu roku. W związku z tym należy zapewnić obustronny dostęp do powierzchni okien i świetlików. Powinno to być możliwe poprzez odpowiednie urządzenia:
– haki do zaczepiania drabin,
– szyny do drabin i platform przesuwnych,
– haki do zaczepiania pasów bezpieczeństwa.
Urządzenia tego typu można umieścić w gzymsie wewnętrznym czy w pasie nadokiennym. Świetliki ciągłe są lepszym rozwiązaniem od świetlików punktowych. Pozwalają one na zastosowanie wyłącznie jednego urządzenia, które byłoby odpowiedzialne za oczyszczanie. Świetliki punktowe z kolei muszą mieć dodatkowo urządzenia dostępu dla każdego ze świetlików.
Oświetlenie mieszane, czyli górno-boczne wykorzystuje się po to, żeby uzupełnić niedostateczne oświetlenie. Z kolei oświetlenie boczne może wystąpić praktycznie wszędzie, gdzie jest to możliwe. Takie oświetlenie pozwala na zapewnienie bezpośredniego światła zewnętrznego, co wpływa pozytywnie na pracowników. Okna są również niezbędne w przypadku świetlików gąsienicowych, które dochodzą do ściany zewnętrznej okna. Pozwala to na wyrównanie spadku natężenia na końcu świetlika. Identyczną funkcję spełniają okna, które znajdują się przy świetlikach kalenicowych w ścianach szczytowych. W przypadku szerokich traktów hal, które są dwu- i trzyprzęsłowe, świetliki pozwalają na uzupełnienie natężenia oświetlenia oknami w środkowej części.
Zadaniem projektanta jest dobór wielkości oraz położenia okien i świetlików. Pozwoli to na równomierne oświetlenie. Dodatkowo konieczny jest wykres wartości współczynnika dziennego, który pokazuje składowe krzywych od okien i świetlików. Dzięki temu uda się dobrać odpowiednie wymiary.
Insolacja wnętrza
Insolacja wnętrza doprowadza do podwyższenia natężenia oświetlenia na części płaszczyzny roboczej (testy 2021 uprawnienia). To oraz bezpośrednie działanie kierunkowych promieni słonecznych na wzrok może prowadzić do olśnienia. Należy również pamiętać o działaniu termicznym. Insolacja latem przy oświetleniu górnym może prowadzić do przegrzania pomieszczeń.
W przypadku oświetlenia bocznego od insolacji zabezpiecza umiejscowienie okien na północ. Z kolei w przypadku okien, które zorientowane są na południe, największa powierzchnia będzie nasłoneczniona w południe. Należy też pamiętać o tym, że latem ta powierzchnia jest mniejsza niż zimą. Kiedy okna zorientowane są na wschód-zachód, a budynek stoi na otwartej przestrzeni, to największa nasłoneczniona powierzchnia pojawia się rano i wieczorem. Insolacja w południe nie występuje, a w ciągu dnia nasłoneczniana jest cała powierzchnia robocza. W przypadku budynku, który jest otoczony innymi budynkami lub drzewami, insolacja ranna i wieczorna jest skrócona. W związku z tym orientacja wschód-zachód jest o wiele lepsza niż północ-południe (program egzamin uprawnienia 2021).
Insolacja płaszczyzny roboczej
Insolacja płaszczyzny roboczej w przypadku oświetlenia górnego z oszkleniem pionowym dwustronnym jest tym mniejsza, im większa jest wysokość pomieszczenia. Wówczas insolacja przewodzi się na ściany w przypadku niższych położeń słońca. Orientacja nie jest też tak istotna. Jest to spowodowane tym, że szerokość nasłonecznionych pasów, które znajdują się na płaszczyźnie roboczej nie różni się za bardzo przy różnych orientacjach. Jedynie należy pamiętać, że w przypadku:
– orientacji północ-południe – szerokość pasów jest największa w południe,
– orientacji wschód-zachód – szerokość pasów jest największa rano oraz wieczorem.
W przypadku oświetlenia górnego, które ma oszklenie pochyłe dwustronne, insolacja jest bardziej intensywna niż w przypadku oszklenia pionowego. Należy też zaznaczyć, że to rozwiązanie jest rzadko stosowane w Polsce. To, że insolacja jest intensywniejsza oznacza, że nasłonecznione pasy są szersze. Są one tym szersze, im mniejszy jest kąt nachylenia oszklenia do poziomu. Insolacja zimą nie występuje w momencie, kiedy pojawia się orientacja oszklenia północ-południe. Występuje ona z kolei wyłącznie podczas lata i podlega jej mniejsza część płaszczyzny roboczej. Zimą przenosi się ona na ściany.
Z kolei, kiedy orientacja jest wschód-zachód, to insolacja występuje przez cały rok i cała powierzchnia robocza jej podlega. Oświetlenie górne jednostronne, jakim jest dach pilasty, wykorzystuje się po to, żeby uniknąć insolację. Wówczas oszklenie orientowane jest na północ (z niewielkimi odchyleniami).