Mosty belkowe jednoprzęsłowe
W zależności od rodzaju przęseł wyróżnia się mosty:
– płytowe,
– belkowe,
– jedno- lub dwuwspornikowe,
– bezwspornikowe,
– o przęsłach wspornikowych połączonych przegubami,
– z przęsłami zawieszonymi na wspornikach.
Ze względu na liczbę przęseł mosty mogą być jedno- i wieloprzęsłowe (egzamin na uprawnienia budowlane). Biorąc pod uwagę sposób podparcia przęseł na podporach wyróżnia się:
– przęsła wolno podparte,
– mosty ramownicowe z przęsłami sztywno zamocowanymi na podporach.
Mosty belkowe jednoprzęsłowe wolnopodparte charakteryzują się tym, że rozpiętości przęseł są ograniczone. Spowodowane to jest dużym wpływem ciężaru własnego. Mosty są budowane na tych terenach, w których przemieszczenie podpór mogłoby doprowadzić do uszkodzenia przęseł ciągłych bądź połączonych z podporami. Taki most może leżeć na dwóch przyczółkach. Oprócz tego można to rozwiązać w bardziej ekonomiczny sposób, który sprawdzi się zwłaszcza przy średnich i wysokich przyczółkach. Wówczas należy zastosować jako podpory filary, które wpuszcza się w nasyp.
Mosty wieloprzęsłowe
Nie powinno się budować mostów wieloprzęsłowych o przęsłach wolnopodpartych. Należy je zastąpić mostami o przęsłach ciągłych (program na uprawnienia budowlane). Jest to spowodowane tym, że trzeba:
– zwiększyć szerokość filarów,
– stosować dwa rzędy łożysk.
Dodatkowo należy pamiętać o tym, że największe momenty zginające od obciążeń i ciężaru własnego występują:
– w połowie przęsła w przypadku belek wolnopodpartych,
– nad podporami w przypadku belek ciągłych (czyli w przekroju, w których ciężar własny najmniej wpływa na wielkość momentu).
Najpopularniejszym rodzajem mostów wieloprzęsłowych są wiadukty płytowe lub belkowe, które opierają się na słupach. Żeby w odpowiedni sposób rozwiązać skrzyżowanie dwupoziomowe za pomocą wiaduktów drogowych, należy zachować odpowiednią widoczność poprzez maksymalne zmniejszenie miejsc, które są zajęte przez podpory. W efekcie prowadzi to do tego, że filary o pełnych ścianach betonowych zastępuje się podporami ze słupów, które ustawia się pod belkami głównymi.
Przęsła w belkach ciągłych powinno się rozstawić w miarę równo. Pozwala to na wielokrotne używanie deskowań i rusztowań, a także stosowanie elementów prefabrykowanych.
W mostach o belkach ciągłych należy stosować przerwy dylatacyjne. Najłatwiejszą dylatacją w pomostach wiaduktów jest utworzenie szczeliny co 3-5 przęseł pomiędzy dwoma krótkimi wspornikami, które wysuwają się z zestawionych blisko siebie podpór.
Mosty wspornikowe
Mosty wspornikowe są mostami, w których końce przęseł znajdują się poza skrajnymi podporami i nie jest konieczne zbudowanie przyczółków. W zależności od układu przęseł i wsporników mówi się o mostach:
– wspornikowych jednoprzęsłowych,
– wspornikowych wieloprzęsłowych bezprzegubowych o przęsłach połączonych przegubowo i przęsłach zawieszonych na wspornikach.
Mosty wspornikowe bezprzegubowe należą do jednych z prostszych ustrojów konstrukcyjnych, które nie wymagają dodatkowych połączeń. Należy jednak pamiętać o tym, żeby nie budować ich w za długich odcinkach (akty prawne do egzaminu na uprawnienia budowlane). Jest to ważne z powodu odkształcalności termicznej.
Najpopularniejsze są jednak mosty jednoprzęsłowe dwuwspornikowe, które występują jako:
– swobodnie podparte belki,
– ramownice o przęśle, które łączą się bezprzegubowo z dwiema podporami,
– ramownice o podporach rozdwojonych lub rozwidlonych.
Ramownicami są mosty, w których wygięcie elementów głównych rygli doprowadza do wygięcia bądź pochylenia podpór.
Do zalet mostów jednoprzęsłowych dwuwspornikowych zalicza się:
– brak przyczółków,
– ciągłość pomostów bez przerw dylatacyjnych,
– mniejsza wysokość konstrukcyjna.
Wadą takich mostów jest przede wszystkim zmiana sił wewnętrznych w przęsłach i podporach podczas zjazdu i wjazdu na most.
Typowy most żelbetowy, który wykonywany jest metodą tradycyjną, betonuje się w deskowaniu na miejscu budowy. Płyta leży na filarach dzięki łożyskom. Na końcach wsporników znajdują się poprzecznice zamykające oraz skrzydełka podwieszone (programy do uprawnień architektonicznych). Prefabrykacja takich mostów polega na wykonaniu z prefabrykatów dźwigarów głównych, które łączą się pomostem z płyty żelbetowej, która powstała na mokro w deskowaniu podwieszonym do prefabrykowanych belek głównych.