Określenie „wiązanie polskie” jest używane i ważniejsze niż „wiązanie gotyckie”, nawet w podręcznikach niemieckich. Wskazuje to na to, że nasza sztuka budowania była spopularyzowana w wiekach średnich poza granicami kraju.
Wiązania polskie
To wiązanie posiada mocniej ożywiony zarys powierzchni licowej niż wiązanie krzyżykowy czy pospolite. Jego minusem jest cięższa robota murarska, bo rozkładanie w warstwie wozówek, a potem główek, i znowu wozówek jest uciążliwe. (uprawnienia budowlane kontakt)
Odkrycie wiązania polskiego wiąże się z tym, że w grubych murach średniowiecznych budowli używano cegłę wyłącznie do oblicówki obu stron ścian, wypełniając środek murem z kamienia polnego czy łamanego. Oblicówki ceglane były robione z zewnętrznych rzędów wiązania polskiego, a główki cegieł (sięgacze), prawidłowo wiązały oblicówkę z kamiennym środkiem muru. Tak świetnego przewiązania nie dało się osiągnąć w przypadku innych układów cegieł. Jeśli korzystano z wiązania polskiego do tego typu grubych murów, to aby go uporządkować używano też go do ścian cienkich, zrobionych wyłącznie z cegły. (uprawnienia budowlane 2021)
Często spotyka się je w budynkach kościelnych ze średniowiecza, przykładowo w katedrze w Pelplinie z XIV wieku, w kościele Świętego Wojciecha we Wrocławiu z XV wieku, w kościele NMP w Gdańsku z XIV-XV wieku, w części gotyckiej kościoła Świętej Anny w Warszawie z XV wieku i wiele innych. Nawet nowsze kościoły z nietynkowaną elewacją tworzone są w polskim wiązaniu, jest to na przykład kościół Świętego Jakuba w stolicy.
W paru budowlach dawniejszych lice muru wzbogacano wizualnie, tworząc przeróżne desenie przez korzystanie z cegieł wielokolorowych. (uprawnienia budowlane program)
Wiązanie wendyjskie
Tak jak w przypadku wiązania opisanego wyżej, są tutaj widoczne dwie przechodzące przez siebie warstwy, które zbudowane są identycznie, ale każda z nich przesunięta została wzdłuż muru co do poprzedzającej o PA cegły i widoczne są różnice w końcówkach. We wszystkich warstwach widnieją w licu następnie dwie wozówki i jedna główka. W końcówkach jedna warstwa posiada główki, druga za to dziewiątki rozstawione wozówkowo. Ściany o innych grubościach są kładzione odnosząc się do murów w wiązaniu polskim.
Łatwo zauważyć, że spoiny podłużne są tylko na U swej długości przykryte pełnymi powierzchniami cegieł kolejnej warstwy. Działa to niedobrze na solidność muru, szczególnie jeżeli użyjemy niskiej jakości zaprawy. Mur w tym wiązaniu potrzebuje o wiele większego wkładu pracy niż mur w wiązaniu krzyżykowym czy pospolitym. (akty prawne uprawnienia budowlane)
Plusem wiązania wendyjskiego jest mocno pobudzony rysunek niż przy poprzednio wspomnianych dwóch wiązaniach. To wiązanie jest dosyć stare, spotyka się je najczęściej w dawnych kościołach, w kościele pocysterskim w Kołbaczu z XIII wieku, w kościele Świętego Jakuba w Sandomierzu z XIII wieku. Można spotkać budowle, gdzie wiązanie polskie i wendyjskie są ze sobą pomieszane. Teraz już się go raczej nie stosuje.
Wiązanie wielorzędowe
Mur w tym wiązaniu stworzony jest z seryjnych pasów sześciowarstwowych. Jeden pas złożony jest z pionowych, równoległych rzędów wozówkowych, posiadających grubość po pół cegły i wysokości 4-P5 warstw i dwóch warstw z główkami, jakie są przewiązaniem rzędów wozówkowych. W przypadku tego wiązania spoiny podłużne, rozłożone co pół cegły do grubości muru, nie zostają przykryte na wysokości pięciu warstw cegieł nałożonych wozówkowo. Od szóstej warstwy dopiero przykrywamy spoinę główkami. Spoiny poprzeczne bywają okrywane poprzez cegły wszystkich kolejnych warstw. (segregator egzamin ustny uprawnienia)
Narożniki prostokątne
Narożniki prostokątne murów grubości IV2 i 2 cegły razem z węgarkami przy ościeżach okiennych pokazujemy tak, że we wszystkich powtarzalnych w kierunku wysokości pasów sześciowarstwowych widnieją cztery wyróżniające się typy warstw. Warstwa 1 i 2 to te z główkami, a 3 i4 z wozówkami.
W pierwszej warstwie z główkami skierowanymi na zewnątrz – w narożnikach rozkładane są dwie dziewiątki, aby ułatwić przykrycie spoin poprzecznych. Klasyfikacja warstw jest taka: 1, 2, 3, 4, 3, 4. Warstwy 3 i 4 widnieją tu dwa razy. (program egzaminu na uprawnienia)
