Jeżeli pokłady skał występują w pobliżu placu budowy to ich wydobycie oraz przeróbka w przetwórni odbywają się na miejscu. W innych sytuacjach surowca szuka się na terenach znajdujących się jak najbliżej budowy. Surowiec musi spełniać odpowiednie wymagania, które stawiane są kruszywom. Podczas wydobywania surowca pierwszym etapem jest usunięcie istniejących nakładów.[egzamin na uprawnienia budowlane] Wykonuje się to przy użyciu spycharek, zgarniarek lub koparek. Usunięty nakład umieszcza się w środkach transportowych. Następnie w skale wierci się otwory, a w nich umieszcza się materiały wybuchowe. Następnie dokonuje się odstrzału. Głębokość otworów oraz ich rozmieszczenie uzależnione jest od rodzaju skały oraz wielkość projektowanych brył, które mają ulec rozkruszeniu. Uzyskany druzgot ładuje się silnymi koparkami przedsiębiernymi na samochody lub wagony kolejowe. Nimi są one transportowane do punktów składowania na miejscu wydobycia lub do wytwórni.[akty uprawnienia budowlane]

Proces przerobu tłucznia

Tłuczeń przerabiany jest w przetwórniach. Proces ten obejmuje wstępne kruszenie brył skalnych. Zazwyczaj do tego etapu stosuje się kruszarki szczękowe. Kolejny etapem jest kruszenie właściwe z przesiewaniem oraz czasami z płukaniem kruszywa. Do właściwego kruszenia stosowane są kruszarki stożkowe. Do wstępnej segregacji wykorzystywane są ruszty o silnej konstrukcji. Do właściwego przesiewania oraz segregacji wykorzystuje się natomiast sita walcowe lub płaskie.[uprawnienia budowlane] Cały proces przygotowania kruszywa powinien odbywać się w jednym budynku, który podzielony jest na poszczególne działy produkcyjne. Pierwszy z działów kieruje materiał skalny z zasobników na ruszt. Na nim większe bryły od dopuszczalnych są zatrzymywane, a następnie przekazywane do kruszarek. Tam następuje ich wstępne kruszenie. Z tego miejsca pokruszony materiał transportuje się ponownie na ruszt. Materiał przedostający się przez otwory znajdujące się w ruszcie jest gromadzony w zasobnikach. Z nich jest on przekazywany na ruszt o mniejszych otworach. Służą do tego przenośniki. W tym etapie dochodzi do drugiej segregacji materiału. Przesiana część materiały jest kierowana do przenośników na sita właściwej segregacji. Tam odbywa się ich podział na frakcję. Pozostały materiał poddaje się dalszej obróbce. Zazwyczaj ma to miejsce na kruszarkach stożkowych. Stąd ponownie przemieszcza się on na ruszt i potem na przesiewniki.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane]

Układ przetwórni

Liczba kruszarek uzależniona jest od liczby frakcji kruszywa, które chcemy uzyskać. Z tego powodu można podzielić układ przetwórni na jednostopniowy i dwu lub więcej stopniowy. Pierwszy z nich polega na tym, że materiał wyjściowy, który jest kruszony jest drobny. Drugi rodzaj układu wykorzystuje materiał, który dostarcza się w większych bryłach. Rozdrobniony tłuczeń jest płukany na osobnych płuczkach.[uprawnienia budowlane testy]

Transport kruszywa

Kruszywo ładuje się na środki transportowe przez wykorzystanie koparek lub ładowarek. Mogą mieć one różne typy. Czasami wykorzystuje się również przenośniki taśmowe, w przypadku kruszywa, które składowane jest nad odpowiednimi galeriami. Przenośnikami materiał jest dostarczany do silosów załadunkowych. Ze względny na rodzaj środków transportowych dalekich kruszywo tłuczniowe jest wyładowane na różne sposoby. Z barek robi się to koparkami chwytakowymi lub żurawiami specjalnie do tego przystosowanymi. Z wagonów kolejowych stosuje się estakadę. Często jest ona wyposażona w silosy. Z samochodów wyładunek odbywa się wywrotkami często również z estakady. Sposób w jakim prowadzone są prace wyładunkowe są uzależnione od rodzaju transportu oraz ukształtowania terenu.[segregator uprawnienia budowlane]