Motele to szczególna forma hoteli (uprawnienia budowlane). Ich powstawanie wiąże się bezpośrednio z rozwojem podróżowania samochodem. Pierwszymi motelami w dawnych czasach były zajazdy-gospody.

W latach dwudziestych XX w. nastąpił olbrzymi przyrost liczby samochodów osobowych w Stanach Zjednoczonych. Z tego powodu, zwłaszcza jeżeli mowa jest o dużych odległościach komunikacyjnych, zaczęto budować motele. Z kolei rozwój tego budownictwa w Europie miał miejsce dopiero po II wojnie światowej. Działo się to m.in. we Włoszech, Szwajcarii, Austrii, Francji czy Jugosławii.  Polsce motele zaczęły powstawać stosunkowo niedawno. Takim przykładem jest motel ze stacją obsługi w Mławie.

Lokalizacja motelu

Motele najczęściej lokalizuje się na terenach, które charakteryzują się szczególnymi walorami krajobrazowymi i turystycznymi. Dodatkowo ich lokalizacja może zależeć od podziału długich tras komunikacyjnych na etapy.

Budowa motelu

Każdy motel standardowo dzieli się na trzy podstawowe części:

– wiążącą się z samochodem, jego ruchem i postojem,

– mieszkaniowa – hotelowa,

– obsługowa.

Pierwsza z nich obejmuje przede wszystkim:

– podjazd z arterii komunikacyjnej,

– parking,

– garaże,

– stacje paliw,

– stacje obsługi.

Z kolei w skład części mieszkaniowej wchodzą wszystkie formy, które wiążą się bezpośrednio z funkcjami mieszkania (program do egzaminu na uprawnienia na komputer). Dodatkowo można ją poszerzyć np. o ogród, boisko lub wspólne tereny rekreacyjno-wypoczynkowe.

W część obsługową zalicza się:

– recepcję wraz z administracją, telefonem i kioskiem,

– gastronomię,

– obsługi gości,

– pomieszczenia rozrywkowe.

Rodzaje motelu

Biorąc pod uwagę sposób formowania przestrzennego, wyróżnia się układy parterowe, piętrowe lub wielopiętrowe. Z kolei skupiając się na aspekcie funkcjonalnym mówi się o układach pawilonowych, strukturalnych bądź zespolonych.

Z racji tego, że motel jest szczególną formą hotelu, należy skupić się na tych elementach, które w bezpośredni sposób są związane z pojazdem i ruchem samochodowym. W klasycznym układzie miejsce przechowywania samochodu łączone jest z częścią mieszkaniową – parking kryty obok segmentu mieszkaniowego. Wymiary stanowiska są zbliżone do wymiarów parkingu bądź boksu garażowego.

W USA popularne są lekkie konstrukcje pawilonowe, które powstają na bazie drewna jako elementu konstrukcyjno-wypełniającego.

Układy dwupoziomowe są najczęściej spotykane w terenie o dużych spadkach. Główną zasadą jest przyjęcie umieszczenia samochodu pod częścią mieszkaniową w prześwicie lub częściowym jej nadwieszeniu ponad terenem. Dzięki niewysokiemu parkingowi możliwe jest ograniczenie komunikacji pionowej do jednego biegu schodów. Najczęściej są one zewnętrzne poza powierzchnią stropu. W takim przypadku oparciem stropu są elementy szkieletowe, odcinki ścianek bądź mury oporowe ciężkie.

Układy wielokondygnacjowe wykorzystuje się najczęściej w motelach miejskich i podmiejskich (program jednolite akty prawne na egzamin uprawnienia). Z różnych względów niezbędne jest wydzielenie części samochodowej jako parking, parking kryty lub jako zamknięte garaże oraz część hotelową. W parterze lub w podziemiu umieszczę się parking kryty lub garaż.

Konstrukcja i elementy moteli wysokich są praktycznie takie same jak w przypadku budownictwa miejskiego i użyteczności publicznej. Należy także pamiętać o motelu, który jest wykorzystywany wyłącznie do użytku przedsiębiorstw transportowych. Lokalizuje się je najczęściej wewnątrz zajezdni lub baz w formie budynków hotelowych obok parkingów (zwykle otwartych) dla samochodów ciężarowych lub autobusów.

Ukształtowanie terenu i otoczenia

Należy starannie opracować oraz wykończyć ukształtowanie terenu oraz najbliższe otoczenie. Stanowiska najczęściej są żwirowe. Ujmuje się je wtopionymi krawężnikami betonowymi lub kamiennymi. Z kolei murki, cokoły, płyty czy tarasy mogą być kamienne, betonowe i mozaikowe.

Rzadko kiedy przeprowadza się próby uprzemysłowienia i prefabrykacji. Głównym powodem najczęściej są:

– trudne warunki terenowe,

– konieczność wkomponowania elementów w teren,

– stosunkowo niewielka liczba elementów.

W budownictwie moteli najbardziej przydatne są tradycyjne elementy strukturalne. Są to m.in. układy parasolowe, jednosłupowe czy wycinki przekryć powierzchniowych. Podkreślają one swoją formą powtarzalność funkcjonalnego elementu podstawowego, jego skalę i charakter (uprawnienia budowlane – egzamin).