Konieczności masowego budownictwa
Warunki idealne dla typizacji nastąpiły po drugiej wojnie światowej w momencie, kiedy zaszła konieczność masowego budownictwa na wsi. Nie powstały żadne skuteczne metody typizacji ze względu na to, że potrzeby architektoniczne pochłaniały pełny potencjał techniczny projektanta.
W latach 1953 – 57 zaczęto prowadzić badania, na podstawie których udało się ustalić, jakie parametry wymiarowe oraz funkcjonalne powinny mieć podstawowe grupy budynków wiejskich. Odnosiły się one do budownictwa masowego, a w szczególności do:
– budynków mieszkalnych,
– konstrukcji prefabrykowanych w postaci wielkich bloków ściennych, które montuje się przy użyciu dźwigów,
– budynków produkcyjnych (inwentarskich, gospodarczych i składowych),
– lekkich konstrukcji ściennych, które wypełniane są szkieletem nośnym, ceglanym, żelbetowym, drewnianym i wykonywane są z materiałów miejscowych takich jak: płyty trzcinowe czy słomiane z domieszką gliny lub maty wiklinowe z obrzutką glinianą,
– fundamentów punktowych betonowych monolitycznych lub prefabrykowanych,
– fundamentów ciągłych murowanych z cegły lub bloków wielocegłowych, względnie wylewane z betonu.
Można było spotkać rozwiązania konstrukcyjne z elementów prefabrykowanych, które miały postać:
– szkieletów nośnych,
– żelbetowych wiązarów kratowych oraz trójkątnych,
– słupów nośnych.
Głównymi cechami tych rozwiązań było:
– znaczne zużycie materiałów,
– niskie wskaźniki eksploatacyjne spowodowane użyciem dużej masy materiałowej o niskiej jakości,
– zróżnicowanie technologii wykonawstwa nawet przy realizacji jednego i tego samego typu budynku,
– niefachowość wykonawstwa spowodowana nieznajomością nowych materiałów i ich technologii,
– niski ogólny poziom rzemiosła ze względu na konieczność stosowania niewielkich partii materiałów, a różnorodność nie sprzyja zdobywaniu specjalistycznego doświadczenia rzemieślniczego.
Miało to niekorzystny wpływ na wykonanie budynków produkujących. Dotyczyło to jakości i terminów realizacji. Przez to często następował niepotrzebny wzrost kosztów oraz marnotrawstwo materiałów (jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane).
Typizacja w masowym budownictwie
Typizacja miała okazać się rozwiązaniem. W zagadnieniach typizacyjnych skupiono się na koordynacji modularnej. Było to jedyne ogniwo, które wzięto pod uwagę.
Okazało się, że mimo zastosowania koordynacji modułowej i typizacji opartej na funkcjach, nadal istniały duże wahania i różnice w zużyciu podstawowych materiałów. Mowa tu m.in. o stali i betonie (egzamin na uprawnienia budowlane). Dotyczyło to różnych obiektów, które były porównywalne wielkościowo, miały podobny sposób użytkowania oraz zastosowano w nich podobne rozwiązania materiałowe w konstrukcjach.
Do budynków produkcyjnych zalicza się budynki inwentarskie oraz gospodarcze. Około 66% nakładów inwestycyjnych w planie perspektywicznym dotyczyło właśnie ich. Są one trudniejsze do rozwiązania z tego powodu, że ich głównymi cechami są różnorodność funkcji użytkowych oraz procesów technologicznych. Dlatego też właśnie one zostały jako pierwsze opracowane typizacyjnie. Z kolei na budynki mieszkalne przewidziano tylko 26,7% nakładów, które były uwzględnione w tym planie. Charakteryzują się one jednorodnością funkcji, co jest przeciwieństwem budynków produkcyjnych. Reszta wydatków dotyczy różnych budynków (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia budowlane).
W związku z tym powstała teza, która mówi o tym, żeby w jak największym stopniu wykorzystywać w budownictwie wiejskim elementy, które pojawiają się w budynkach produkcyjnych. Najpierw elementami tymi mogą być elementy stropu i więźby dachowej, następnie elementy wypełniające, elementy ścienne (egzamin ustny na uprawnienia budowlane). Dlatego cały problem związany z koordynacją modularną, rodzajem i charakterystyką konstrukcyjną budynków produkcyjnych może w dużym stopniu dotyczyć także budynków mieszkalnych.