Na konstrukcję przyczółka głównie działa ciężar własny. Drugą mocno działającą siłą jest parcie pochodzące od gruntu. Występuje ono od strony zasypki i czasami może być kompensowane poprzez parcie wody od strony jazu. Podczas obliczeń przyczółka przyjmuje się stan remontowy, czyli taki gdy woda jest w całości odpompowana. Robi się to tak ze względu na bezpieczeństwo konstrukcji. Podczas obliczeń uwzględnia się parcie gruntu w formie czynnej. Dla bezpieczeństwa również zakłada się, że nie występuje tarcie pomiędzy gruntem a ścianą pionową.[akty uprawnienia budowlane]

Parcie gruntu

Parcie gruntu może być rozpatrywane różnymi schematami. Jednym z nich jest założenie, że występuje ono jako dwie siły. Pierwsza z nich jest pionowa. Obejmuje ona ciężar klina gruntu znajdującego się ponad osadzką i pochyloną ścianą przyczółka. Druga natomiast jest pozioma. Do szczegółowych obliczeń w celu obliczenia siły poziomej parcia grunru na przyczółek zakłada się, że naziom w miejscach poza przyczółkiem może mieć obciążenie wynoszącej co najmniej q=0,6 T/m².[uprawnienia budowlane testy] W niektórych szczególnych przypadkach powiększa się wartość tego obciążenia. Jednym z nich są miejsca, gdzie za przyczółkiem znajduje się droga lub miejsce składowania kamienia. W takim przypadku obciążenie wynosi q=2,5-3 T/m². Podczas obliczeń trzeba mieć również na uwadze możliwość wystąpienia hydrostatycznego parcia wody. Ustala się je podobnie jak podczas filtracji występującej pod fundamentem jazu.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane]

Stateczność przyczółka

Podczas obliczeń stateczności przyczółka na przesuw możliwe jest robienie tego po uwzględnieniu wpływu oparcia go o jazową płytę. Istnieje w tym przypadku jeden warunek. Płyta jazowa musi być zrobiona wcześniej od zasypania i obciążenia przyczółka. Drugim warunkiem jest to, że dylatacje wykonuje się bez przekładki elastycznej. W obliczeniach stateczności uwzględnia się odpowiednie współczynniki pewności.[segregator uprawnienia budowlane] Jeżeli podczas obliczeń naprężen występujących w podstawie danego fundamentu wyjdzie nam że są one inne niż warunki sformułowane, to projekt powinien zostać zmieniony. Robi się to poprzez powiększenie szerokości danego przyczółka lub poprzez przesuwanie dylatacji w stronę przęsła. Takim rozwiązaniem osiąga się przyczółek o przekroju kątowym. Taka sytuacja poprawia stateczność i zmniejsza wartości nacisków na grunt. Jeżeli w tym miejscu wystąpią największe naprężenia, to możliwe jest odłamanie się części wspornikowej płyty. Przez to niezbędne jest sprawdzanie wspornika na ścięcie i zginanie. Czasami nawet na zbrojenie.[egzamin na uprawnienia budowlane]

Zmniejszenie parcia wody

Jeżeli chcemy zmniejszyć parcie wody pochodzącej z gruntu na przyczółek jazu można wykonać drenaż. Powinien mieć on okrągłe otwory o średnicy wynoszącej 20-30 centymetrów. Robi się to w murze przyczółka. Zakłada się je co 0,5-2 metrów w odstępach poziomych. Najlepiej jeśli są one wykonane w paru rzędach. Jeśli chodzi o ich wysokość wykonuje się je niżej niż poziom wody dla dolnego stanowiska. To rozwiązanie nie jest jednak możliwe do wykonania w każdym przypadku. Robi się je jedynie wtedy gdy, mamy pewność że minimalizacja długości drogi filtracyjnej nie wpłynie na przeciek występujący poza przyczółkiem. Można je też stosować w sytuacji, gdy nastąpi kompensacja poprzez wydłużenie drogi od górnej wody.[uprawnienia budowlane]