Przepusty betonowe sklepione aktualnie wykorzystuje się wyłącznie w szczególnych przypadkach, które uzasadnia się warunkami terenowymi (uprawnienia budowlane 2021). Dotyczy to m.in. terenów górskich oraz pagórkowatych. W takich warunkach przepusty budowlane umieszcza się w głębokich jarach, które charakteryzują się dużymi pochyleniami dna przepustu.
Jeżeli wykorzysta się miejscowy materiał kamienny, to transport w trudnych warunkach terenowych jest ograniczony wyłącznie do potrzebnej ilości cementu. Przekrój przepustów betonowych sklepionych ma kształt owalu. Dzięki temu są one dostosowane do linii ciśnień. W sytuacji, kiedy dno przepustu charakteryzuje się dużym pochyleniem, to należy wzmocnić je kostką kamienną. Jest ona odpowiednim zabezpieczeniem przed rozmyciem dna.
Przepusty betonowe sklepione wykonuje się z betonu marki 140. Należy je posadowić bezpośrednio na gruncie. Najmniejsza grubość nadsypki wraz z nawierzchnią, którą liczy się od wierzchu sklepienia, wynosi 0,5 m. Z kolei największa wysokość nasypu, którą liczy się od dna przepustu do krawędzi korony drogi, jest równa 10,0 m.
Przepusty tego typu zaprojektowano dla I klasy obciążeń ruchomych i sprawdzone na obciążenie ciągnikiem T-80.
Przepusty betonowe sklepione
Fundamenty w przepustach rurowych
Prefabrykaty w przepustach rurowych układa się bezpośrednio na odpowiednio wzmocnionym, naturalnym podłożu. Zadaniem takiego fundamentu jest przede wszystkim zapewnienie równomiernego osiadania przepustu. Jest to istotne szczególnie w pierwszym okresie po zakończeniu budowy. Jest to ważne dlatego, żeby móc zapobiec powstawaniu przesunięć i uskoków poszczególnych prefabrykatów względem siebie. W efekcie mogłoby dojść do utrudnień w przepływie wody czy uszkodzenia izolacji oraz deformacji nasypu.
– grunt naturalny, który nie posiada właściwości wysadzinowych.
W przypadku gruntów wysadzinowych konieczna może się okazać wymiana na pospółkę w warstwie o grubości 20-70% głębokości przemarzania. W sytuacji, kiedy w poziomie posadowienia przepustu występuje woda gruntowa, to fundament powinno się wykonać z pospółki, której grubość wynosi co najmniej 50 cm.
Fundament w przepustach prefabrykowanych skrzynkowych oraz żelbetowych ramowych
Podczas projektowania przepustów prefabrykowanych skrzynkowych oraz żelbetowych ramowych, należy wziąć pod uwagę poniższe zalecenia:
– przy gruntach o wytrzymałości powyżej 1,0 kG/cm2 należy posadowić przepusty wprost na gruncie,
– przy gruntach o wytrzymałości ok. 1,0 kG/cm2 zaleca się posadowić przepust na warstwie piasku lub pospółki o grubości ok. 20 cm,
– na gruntach słabszych o wytrzymałości poniżej 0,7 kG/cm2 należy stosować indywidualne rozwiązania posadowienia przepustów.
W przypadku przepustów betonowych sklepionych, które posiadają swój własny mocny fundament, określona górna granica naprężeń na grunt jest na poziomie 13 kg/cm2. Projektując posadowienia dla tych przepustów, konieczne jest uwzględnienie takich samych zaleceń jak w przypadku przepustów żelbetowych ramowych.
Z racji tego, że przepusty betonowe sklepione najczęściej wykonuje się na terenach górskich, konieczne jest pamiętanie o tym, że podczas posadowienia na gruntach skalistych, trzeba usunąć zwietrzałe i skruszałe skały, a także trzeba wykonać warstwę podsypki piaskowej o grubości ok. 20 cm.
Rury izoluje się poprzez trzykrotne pokrycie bitumem prefabrykatów, które układa się na fundamencie. Wcześniej należy przykryć styki paskami papy na lepiku, która ma szerokość ok. 20 cm. Na tak wykonaną izolację zaleca się ułożyć otulinę z gliny grubości co najmniej 10 cm.
W przypadku przepustów prefabrykowanych skrzynkowych styki elementów stykowych powinno się przykryć paskami papy (na lepiku) o szerokości ok. 20 cm. Kolejnym krokiem jest pokrycie całej zewnętrznej powierzchni skrzynki izolacją, na którą składają się dwie warstwy papy i trzy warstwy lepiku. Część tak wykonanej izolacji na górnym poziomym odcinku należy przykryć warstwą ochronną chudego betonu grubości 4 cm. Jest to istotne szczególnie wtedy, kiedy grubość nadsypki i nawierzchni nie jest większa niż 50 cm.
Z kolei w przypadku przepustów żelbetowych ramowych izolacja powinna być wykonana z dwóch warstw papy i trzech warstw lepiku. Zaleca się także, żeby na górnej poziomej części izolacji bitumicznej ułożyć warstwę ochronną. Powinna być ona wykonana z chudego betonu o grubości 4 cm.
Jeżeli mowa jest o przepustach betonowych sklepionych, to izolację należy wykonać z dwóch warstw papy i trzech warstw lepiku.
Sposobami tradycyjnymi są te, które najczęściej stosuje się do izolacji konstrukcji przepustów. Jednak należy pamiętać o tym, że im bardziej będzie się rozwijać technologia nowych materiałów izolacyjnych (np. folie z tworzyw sztucznych), to tradycyjne sposoby powinno się zastępować bardziej trwałymi metodami zabezpieczania konstrukcji przed wilgocią (egzamin ustny na uprawnienia budowlane).
