Niezbędne jest zdefiniowanie terminów: standard oraz normatyw (program uprawnienia budowlane). Dzięki temu będzie możliwe zrozumienie pełnego obrazu, który dotyczy ogólnych pojęć, które są związane z typizacją.
Standard to wskaźnik, który opiera się na przesłankach społeczno-ekonomicznych. Pozwala on pomóc w ustaleniu wielkości elementów, które są potrzebne dla rozwiązania określonych zagadnień. Z kolei normatywy to przepisy organizacyjne bądź techniczne, które określają najbardziej celowy sposób, żeby móc zastosować w praktyce dane, które wynikają ze standardu.
Standard
Najlepiej uwidocznić różnice, które są pomiędzy standardem a normatywem na przykładzie. Tutaj idealnie nada się do tego budownictwo mieszkaniowe. W tym przypadku:
a) standard określa minimalne bądź maksymalne powierzchnie, które należy odnieść do potrzeb bytowych człowieka,
b) normatyw jest pojęciem wyłącznie technicznym i określa warunki projektowania, np. typizację budynków mieszkalnych lub ich sekcji.
Dla potrzeb typizacji budownictwa przemysłowej ustalono podstawowe pojęcia i określenia, które wyróżniają pojęcia rzeczowe, czyli takie które mają ścisłe znaczenie i umiejscowienie. Ich przeciwieństwem są pojęcia względne, czyli te, które są wieloznaczne i mają różny sens, który jest zależny od roli. Przykładami są:
a) pojęcia rzeczowe:
– zakład przemysłowy,
– budynek,
b) pojęcia względne:
– detal,
– obiekt,
– zespół.
Detal jako pojęcie względne
Jakie są argumenty za tym, żeby detal skwalifikować jako pojęcie względne? Przede wszystkim nie jest to żadna określona jednostka. Dodatkowo może on mieć najróżniejsze znaczenia. Zakłada się, że np. okno to detal budynku. Z kolei detalem okna może być ramiak, którego detalem będzie jakiś szczegół jego połączenia czy wrąb na osadzenie szyby. Jednak w momencie bliższego określenia pojęcia, można przesunąć jego znaczenie z kategorii pojęć względnych do rzeczowych. Dobrym przykładem jest pojęcie elementu (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia budowlane). W momencie, kiedy termin element będzie bez dokładniejszego określenia to:
1) do pojęcia względnego zalicza się to, o jakim elemencie jest mowa,
2) można go zaliczyć do słownictwa różnych specjalności:
– dodając słowo „budowlany” – staje się to konkretną gałęzią techniki, a co za tym idzie – do grupy bliższej pojęciom rzeczowym,
– jeżeli umownie ustali się, że element budowlany to jednostka w budownictwie o skończonej funkcji i formie, to jest to pojęcie kategorii pojęć rzeczowych.
Budownictwo przemysłowe – pojęcia
W budownictwie przemysłowym wymyślono szereg ugrupowań, dzięki którym ustalono określenia dla podstawowych pojęć. Dotyczy to takich zagadnień jak:
– element budowlany,
– ustrój budowlany,
– segment budynku,
– sekcja budynku,
– budowla i budynek.
– zakład przemysłowy.
W powyższym zestawieniu wprowadzono hasła segmentu i sekcji budynku. Są to formy pośrednie, które znajdują się między ustrojem budowlanym a budynkiem. Celem było wyodrębnienie z większej całości tego, co się powtarza i co może ułatwić typizowanie.
Element budowlany
Elementem budowlanym jest taka jednostka w budownictwie, która ma skończoną formę oraz funkcję (jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane). Można je podzielić na elementy, które mają następujące formy i funkcje:
a) architektoniczne o funkcji architektonicznej:
– attyki balustradowe,
– pinakle,
– sterczyny,
b) architektoniczne o funkcji konstrukcyjnej:
– części przekryć dachowych, ścian, stropów, schodów, balkonów, daszków nadrampowych,
c) konstrukcyjne o funkcji konstrukcyjnej:
– pale,
– ławy,
– stopy fundamentowe.
Najwięcej elementów budowlanych odpowiadają elementom architektonicznym o funkcji konstrukcyjnej. Są to elementy budowlane, które z reguły powstają na skutek współpracy architekta oraz konstruktora (uprawnienia architektoniczne 2021).
