Obserwacje są zapisywane w dzienniku niwelacji. Określając i wybierając stacje niwelatora, warto najpierw zorientować się w terenie. Dopuszczalne odstępy punktów niwelacji od niwelatora w przypadku tego sposobu potrafi osiągać 120-250 m dla planu w skali 1:1000. Najcięższym aspektem podczas robienia niwelacji bywa określenie miejsc rozproszonych, na jakich potem umieszcza się łatę. Trzeba przy skorzystaniu z jak najmniejszej liczby miejsc, odpowiednią metodą ukazać rzeźbę terenu. (uprawnienia budowlane kontakt)
Obserwacje
W terenie wykonuje się kalkę miejsc rozproszonych, jakie posiadają obowiązującą numerologię pikietów, na jakich określa się odchylenie obszaru, a w przypadku do czynienia z mocniej widocznymi kształtami obszaru, można skalkulować nawet oszacowany przebieg w rzędzie. Na obszarach górskich stworzenie niwelacji bywa skomplikowane, a zwykle wręcz niewykonalne. Tak samo na obszarach płaskich, zazwyczaj lepiej jest niwelować teren nie poziomą osią, a sposobami trygonometrycznymi, które nazwiemy tachymetrią. Chodzi w nich o to, że oznaczają rozbieżność rosłości dwóch miejsc ze względu na:
Tworzenie projektu wysokościowego kończy się na nakreśleniu na projekt miejsc o wiadomych nam rosłościach i określenia rzędu. Dlatego określamy odległość pionową wśród warstwic, co jest zwane skokiem warstwy.
Projekty wysokościowe
W przypadku projektów wysokościowych na obszarach miast oraz osiedli w skali 1:1000, zakłada się skok rzędu wychodzący na jeden metr. W przypadku obszarów wiejskich, półtora metra, a górskich jedynie pół. Oznaczanie w rzędzie dzieje się na regułach interpolacji rzędnych wśród dwóch miejsc o wiadomych nam wysokościach. Tworzy się ją metodą mechaniczną albo rachunkową. (uprawnienia budowlane program)
Najłatwiejszą metodą mechaniczną bywa interpolacja w rzędzie przy użyciu szablonu. Tworzy się go poprzez nałożenie na kalkę techniczną (nie przekraczającą A4) prostych w odległościach przykładowo jednego centymetra. Na obrzeżach kalki określamy proste wedle określonego skoku w rzędzie. Szablonem jeździmy po projekcie, umieszczając go w taki sposób, by oba miejsca ułożone były wśród właściwych warstwic szablonu. Miejsce A, rosłe na 11,2 metra umieszcza się ponad warstwicą na 11 metrów, a miejsce B, rosłe na 18,8 metra poniżej warstwicy na 19 metrów. Po umieszczeniu kalki przyciska się ją linijką, żeby krawędź linijki znajdowała się na miejscach A oraz B. (akty prawne uprawnienia budowlane) Wtedy igłę wbija się w miejsca spotkania się rzędów kalki z krawędzią linijki, określając tą metodą miejsca przebiegu tych rzędów na lianie.
Niwelacja powierzchni
Można ją stworzyć na dwa sposoby: miejsc rozproszonych oraz siatki kwadratów.
Ten drugi sposób jest wykorzystywany na obszarach płaskich. Zaczynamy określenia siatki kwadratów o krawędziach 10-50 metrów na obszarze niwelowanym. Im obszar jest mocniej nierównomierny, tym siatka niwelacyjna powinna zostać zrobiona bardziej gęsta. (segregator egzamin ustny uprawnienia)
Po określeniu siatki i stworzeniu kalki sieci kwadratów zaczynamy dopiero proces niwelacji. Pierw robimy to szczytowym punktom wszystkich kwadratów z zewnątrz, potem tych w środku, umieszczając niwelator w środku kwadratów przy co drugiej kolumnie lub rzędzie kwadratów. Rezultaty niwelacji zapisuje się w dzienniku niwelacji. Kiedy już niwelacja dobiegnie końca, mierzymy rosłość szczytów kwadratów.
Obliczanie
Zaczniemy od wyliczenia szczytowych punktów kwadratów znajdujących się na obwodnicy, biorąc je pod uwagę jako ciąg zamknięty. Kolejno liczymy wysokości reszty szczytowych miejsc siatki, tym razem w ciągach otwartych, wspartych o miejsca znajdujące się na obwodzie. Niwelacja sposobem miejsc rozproszonych ma za zadanie oznaczyć rosłość jedynie wyróżniających się miejsc obszaru, a wykorzystywana jest głównie w przypadku urozmaiconych krajobrazów.
Tachymetria to sposób obliczeń terenowych, jaki zajmuje się obliczaniem wysokości oraz sytuacyjnych pomiarów. Tak więc, sposób tachymetryczny jest zarówno sposobem jednoczesnego zdjęcia sytuacyjno-wysokościowego wybranego terenu. Obliczenia tachymetryczne robi się identycznie jak niwelację sposobem miejsc rozproszonych, uwzględniając rosłość jedynie wyróżniających się miejsc obszaru. (program egzaminu na uprawnienia)
Niwelując sposobem miejsc rozproszonych określamy miejsce pracy niwelatora, poprzez miejsca poligonowe. Kolejno rozpoczynamy niwelację miejsc sposobem „ze środka”, aby wyznaczyć ich rosłość. Na wszystkich miejscach pracy tworzymy niwelację miejsc rozproszonych sposobem „do przodu”, uwzględniając jednocześnie ich rozkład sposobem biegunowym. Po to, na wszystkich miejscach określamy rosłość niwelatora (łatą albo ruletką), kąt poziomy oraz przeprowadzamy odczyt na łacie – nitka centralna (s), dolna (d), górna (g).
