Badania kontrolne powinny mieć charakter systematycznych badań kompleksowych (egzamin na uprawnienia budowlane). Dodatkowo należy je tak przeprowadzać, żeby nie doszło do usterek w jakimkolwiek procesie technologii budowy.

Badania kontrolne, które przeprowadza się przy budowie nawierzchni betonowych dzieli się na trzy grupy. Są to badania:

– materiałów przed budową nawierzchni,

– kontrolne betonu i podłoża gruntowego podczas budowy,

– wykonanej nawierzchni.

Powyższe badania można wykonać i w laboratoriach centralnych, oraz w laboratoriach polowych. Ważne jest jednak to, żeby w obu rodzajach były odpowiednie urządzenia. Urządzenia te powinny pozwolić na:

– kontrolę właściwości cementu,

– szczegółowe badania właściwości kruszywa,

– ustalanie składu mieszanek betonowych,

– sporządzanie próbek kontrolnych i ich badanie,

– badanie podłoża gruntowego, a w szczególności stopnia jego zagęszczenia oraz nośności (program do egzaminu na uprawnienia na komputer).

Badania materiałów przed budową nawierzchni

Kontrolne badania materiałów przed budową obejmują:

a) orientacyjne badania właściwości cementu:

– polega to na określeniu stanu zachowania, czasu wiązania i stałości objętości betonu,

b) badania właściwości kruszywa:

– polega to określeniu rodzaju i kształtu ziarn, zanieczyszczeń organicznych i pylastych oraz uziarnienia,

– w przypadku grysów, które sprowadza się z kamieniołomów najczęściej wystarczające są badania wstępne przed rozpoczęciem budowy,

– w przypadku kruszyw naturalnych (piaski, żwiry, pospółki) należy je badać przy każdej nowej dostawie ze względu na ich dużą niejednorodność,

c) badania przydatności wody zarobowej,

d) projektowanie mieszanek betonowych:

– polega to na najbardziej właściwym dobraniu wzajemnego stosunku składników, wykonaniu kompletu próbek kontrolnych oraz zbadaniu ich cech wytrzymałościowych i fizycznych,

– powtarza się to praktycznie za każdym razem przy zmianach właściwości cementu lub kruszywa.

Badania w czasie budowy nawierzchni

Badania, które wykonuje się w czasie budowy nawierzchni służą temu, żeby prowadzić stałą kontrolę jakości podłoża nawierzchni, materiałów składowych masy betonowej oraz ich zestawu, a także  własności wytrzymałościowych ciał próbnych sporządzonych z produkowanej masy betonowej.

Dodatkowo istotne jest przeprowadzenia kontroli geometrii sprofilowanego podłoża gruntowego oraz wykonywanej nawierzchni (egzamin ustny uprawnienia budowlane – pytania).

Sprawdzenie poziomu zagęszczenia podłoża powinno się wykonywać w minimum dwóch miejscach na każde 100 m podłoża, które jest przygotowane do układania nawierzchni. Dzięki temu badaniu można określić wskaźnik zagęszczenia podłoża gruntowego. Dla górnych warstw powinien on wynosić 0,95-0,98, a dla niższych – 0,85-0,90.

Sprawdzania podbudowy dotyczy sprawdzenia jej jakości i geometrycznych kształtów. Jakość (zwłaszcza jednorodność podbudowy) można sprawdzić przy użyciu ugięciomierza. Kolejnym sposobem na kontrolę jakości jest obciążenie płytami.

Kontrola geometrycznych wymiarów podbudowy polega na tym, że sprawdza się ich zgodności z danymi projektu. Powinno się je kontrolować co najmniej 3 razy na każde 100 metrów podbudowy.

Badanie jakości materiałów

Dzięki badaniu jakości materiałów można sprawdzić, czy te materiały, które się dostarcza nie różnią się od innych materiałów, na podstawie których zaprojektowano masę betonową.

Sprawdzenie jakości masy betonowej polega na tym, że codziennie przygotowuje się próbki kontrolne. W normie PN-61/S-96015 „Nawierzchnie betonowe” napisano, w jakiej ilości w zależności od postępu robót należy wykonywać próbki. Z kolei w normie PN-63/B-06250 znajduje się informacja o tym, w jaki sposób powinno się wykonywać badania.

Dodatkowo należy sprawdzić:

– skład granulometrycznego zestawu materiałów masy betonowej,

– szczelność masy betonowej,

– konsystencję,

– urabialność masy betonowej.

Należy to sprawdzą za każdym razem, kiedy ustala się skład masy, a także w sytuacjach, które są wątpliwe (egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne).